Duurzame opwek van energie (grootschalig)
Montferland staat voor de opgave om energieneutraal te worden in 2030. Naast energie besparen betekent dit ook dat we onze energie duurzaam moeten gaan opwekken. De gemeente heeft hiervoor in 2020 een afwegingskader vastgesteld waar nieuwe initiatieven voor grootschalige energieopwekking met wind- of zonneparken aan moeten voldoen. Het gemeentelijke afwegingskader is belangrijke input voor de Regionale Energiestrategie welke in 2021 wordt vastgesteld.
In onderstaande beleidsnotitie 'Montferland, op weg naar energieneutraal 2030' uit 2016, is berekend wat er voor nodig is om als gemeente energieneutraal te zijn in 2030. Deze berekening is gebaseerd op verbruiksgegevens voor de gemeente voor 2012 uit de landelijke klimaatmonitor: 2012 wordt gebruikt als referentiejaar. Op basis hiervan is bekeken wat er (vanaf 2013) bespaard en duurzaam opgewekt moet worden.
Opgave en energiemix
Om de doelstelling te halen moet er 55% worden bespaard op warmte en 20% op elektriciteit. Het energieverbruik dat na het behalen van die besparingen overblijft, moet duurzaam worden opgewekt middels diverse bronnen. In 2016 is een mogelijke mix aan duurzame energiebronnen voor Montferland berekend (NB: gebaseerd op de kennis en ontwikkelingen t/m 2016):
Geschatte elektriciteitsvraag 2030: ±144 GWh
- 93 GWh met windturbines
- 12 GWh met zon op (bedrijfs)daken
- 37 GWh met grondgebonden zonneveld
- 3 GWh met bio-energie (hout en mest)
Geschatte warmtevraag 2030: ±205 GWh
- 99 GWh met biogas
- 22 GWh met biomassa
- 88 GWh met all-electric = 70 GWh omgevingswarmte + 18 GWh elektriciteit
De genoemde duurzame bronnen zijn uitwisselbaar met elkaar, bijvoorbeeld zon versus wind, zo lang als er maar genoeg elektriciteit en warmte wordt geproduceerd om in onze vraag hiernaar te kunnen voldoen. De technieken ontwikkelen zich nog steeds en worden daarmee ook steeds efficiënter en goedkoper.
Een mix van diverse duurzame energiebronnen is wenselijk om te zorgen dat er een goede balans is in vraag en aanbod van energie. Daarmee wordt onze toekomstige energievoorziening minder kwetsbaar.
Traject 'Ruimte voor duurzame energie'
Voor het opwekken van duurzame energie is ruimte nodig. De ruimtelijke impact en beleving van een windturbine is anders dan van een zonneveld. Om te zorgen voor goede inpassing van windmolens en zonnevelden is het van belang om de juiste condities en voorwaarden te bepalen waar duurzame energieprojecten aan moeten voldoen. Daarom is de gemeente in 2018 het traject 'Ruimte voor duurzame energie' gestart om een ruimtelijk afwegingskader op te stellen. Zo’n kader biedt houvast bij het ontwikkelen van initiatieven om lokaal duurzame energie op te wekken.
Het traject is op 2 juli 2020 afgerond met het vaststellen van het ruimtelijk afwegingskader door de gemeenteraad. Initiatiefnemers die met hun projectidee voldoen aan de gestelde voorwaarden in het afwegingskader worden uitgenodigd voor een verkennend gesprek. Het vastgestelde afwegingskader vindt u hier:
Status augustus 2021: momenteel is alleen trede 1 van de Montferlandse zonneladder opengesteld. Zonneparken op gronden met een agrarische bestemming vallen onder trede 3.
De Regionale Energiestrategie
Montferland is onderdeel van de Achterhoekse RES-regio samen met de gemeenten Aalten, Berkeland, Bronckhorst, Doetinchem, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk. Gezamenlijk onderzoeken we hoeveel en op welke wijze de regio bij kan dragen aan de landelijke doelstelling om 35 TWh duurzame elektriciteit (op land) op te wekken in 2030. Dit doen we met stakeholders, provincie Gelderland, Waterschap Rijn en IJssel en netbeheerder Liander onder het motto ‘Samen d’ran’. Het Achterhoekse (concept) bod, zoals in 2020 vastgelegd in de concept-RES, is 1,35 TWh, waarvan 0,35 TWh opgewekt middels grootschalig zon-op-dak.
Voor de gemeente Montferland is de RES een belangrijk instrument waar het bestaande, gemeentelijke energie- en klimaatbeleid in wordt verankerd. Met name het hierboven genoemde afwegingskader voor grootschalige duurzame energie is belangrijke input geweest voor de RES en is zo veel mogelijk 1-op-1 overgenomen. Voor meer informatie over de Regionale Energiestrategie kunt u terecht op de website van RES Achterhoek.