Samen prikken tegen zwerfafval: het succes van de Zwerfafvalbrigade Schoon Diem

Tijdens uw wandeling valt uw oog op een chipszak tussen de struiken, een leeg plastic flesje op een speelveld of sigarettenpeuken op straat. Zwerfafval: het is nog steeds een doorn in het oog en een bedreiging voor de natuur.

Dat weet Paul Tenniglo ook. Hij is sinds 2019 coördinator bij de Zwerfafvalbrigade Schoon Diem. Dat is een groep vrijwilligers die zich inzet voor een schone en opgeruimde leefomgeving. Sinds zijn pensioen besteedt Paul zijn tijd veel aan activiteiten die hem aan het hart liggen, zoals vergroening, biodiversiteit en klimaat. We spraken Paul over het ontstaan van de zwerfafvalbrigade, de maandelijkse groepsactie en zijn motivatie om zich in te zetten voor een schoner Didam.

Het ontstaan van de brigade

Zwerfafvalbrigade Schoon Diem werd opgericht in 2019 na een bewustwordingsmoment op het gemeentehuis. Didam had, als grootste kern van de gemeente, nog geen eigen brigade. Paul: “Ik vond ‘t best gek dat er in Didam nog geen brigade was. Daarom kwam ik gelijk in actie. Met hulp van Stichting Landschapsbeheer Gelderland en een succesvolle eerste bijeenkomst bij Welcom hadden we in korte tijd ongeveer 15 actieve vrijwilligers. We waren er super blij mee dat er meteen zoveel animo was!” Inmiddels bestaat de brigade uit 67 leden, zowel jong (het jongste lid is 12 jaar) als oud. 

Rondje wandelen met de hond én de prikstok

De leden van de brigade gaan vaak zelfstandig op pad met een prikstok en een afvalzak. Dat combineren ze dan met een wandeling door de wijk of een rondje met de hond. “Als we toch gaan lopen, dan kunnen we net zo goed wat afval opruimen. Maar dat bepalen alle leden natuurlijk zelf. Het is voor niemand een verplichting”, aldus Paul. De brigade maakt daarbij gebruik van de app Helemaal Groen, waarin door gebruikers bijgehouden wordt welke straten en groenstroken recent zijn schoongemaakt. “Zo zien we snel waar extra aandacht nodig is.”

Gratis prikmateriaal

Als iemand zich aanmeldt als lid bij de brigade, dan wordt al het materiaal verzorgd. “Ik nodig hem of haar uit om de gratis spullen op te komen halen. Dat zijn een afvalprikstok, een afvalring, een hesje, handschoenen en natuurlijk afvalzakken. En als de voorraad op is, dan neem ik contact op met de gemeente zodat het weer kan worden aangevuld. Dat werkt heel fijn”, zegt Paul. 

De kracht van een groepsactie

Elke derde zaterdag van de maand organiseert de brigade een groepsactie door het centrum van Didam. “Daar komen gemiddeld wel zo'n 15 tot 25 leden op af, afhankelijk van het weer zijn we met meer of minder. Er is wel een vaste kern”, geeft Paul aan. De brigade komt bij elkaar rond 9.30 uur en prikt dan ongeveer 2 uur afval in groepjes van 2 tot 3 personen. Daarna voeren de groepjes het afval af en verzamelen ze voor een koffiemoment. Het sociale aspect van het afvalprikken is dan ook groot. “Onze leden ervaren de onderlinge contacten als heel waardevol. En dat leidt soms ook tot gezamenlijke prikrondes buiten de vaste acties om.”

Veel complimenten

Na afloop van de groepsactie rond 11.30 uur gaat de groep altijd naar Jan&Jan, waar alle deelnemers een gratis drankje krijgen. “We krijgen onderweg vaak complimenten en positieve reacties, dat is heel leuk. En het is mooi om te zien dat lokale ondernemers ons steunen. Zo krijgen we van De Goudreinet regelmatig vers fruit en Ice&More brengt in de decembermaand vaak oliebollen. En heel soms krijgen we door andere inwoners geld toegestopt. Zij vinden het dan een goede actie, hebben zelf geen tijd om iets te doen maar willen het wel steunen. Dat is toch bijzonder?!” 

Afvalinleverpunten

De brigade gooit het afval weg in de daarvoor bestemde containers. “We hoeven het afval gelukkig niet bij ons thuis weg te gooien. Er zijn twee inleverpunten: een bij het gemeentehuis en een bij tankstation Strijbosch. Daar staan containers die hiervoor bedoeld zijn. De samenwerking met de gemeente is heel prettig en de praktische zaken zoals het legen van containers verlopen steeds efficiënter. Wees er dus niet bang voor dat je je eigen afvalbak hiervoor moet gebruiken”, laat Paul weten.

Gevulde luiers

Paul: “We komen echt van alles tegen onderweg, daar verbaas je je over. Wat we nu al twee keer hebben gezien, zijn grote lachgascilinders. Daar staat in grote letters ‘explosiegevaar’ op, dus die ruimen we zelf echt niet op.” In zo'n geval maakt de brigade een melding bij de gemeente. “Maar we zien bijvoorbeeld ook vaak gevulde luiers en gebruikt verfmateriaal. En rond de Sinterklaas periode komen we nog wel eens een surprise tegen... Dat is wel lullig als iemand goed zijn best heeft gedaan”, zegt Paul lachend.

Merkbaar verschil

“We merken zeker verschil sinds we zijn begonnen. Het centrum en het buitengebied van Didam zien er écht schoner uit. En dat is ook ons doel. We willen Didam schoonhouden en de natuur beschermen door zwerfvuil te verwijderen. Van plastic (hondenpoep)zakjes tot sigarettenpeuken (waar ook plastic in zit). Ik geloof in het goede van de mens, dus 99% van de inwoners gooit hun afval echt wel netjes weg. Maar er blijft dus altijd 1% van de inwoners over die hun afval ergens achterlaat.”

Kom ook in actie!

“Hulp is altijd welkom, want het werk is nog niet af. Vooral op parkeerplaatsen, rondom het station en bij scholen blijft afval een probleem. Meer aanpakkers zijn hard nodig. Iedere bijdrage, hoe klein ook, maakt verschil!” Wil je zelf een steentje bijdragen en afvalprikken? Neem contact op met Paul Tenniglo via de mail (tenniglo.p@gmail.com) en sluit u vrijblijvend aan bij de Zwerfafvalbrigade Didam. Woont u in een andere kern? Bekijk dan eens de zwerfafvalbrigade bij u in de buurt: